Sıfır atık girişiminde yeni dönem: Depozito iade sistemi geliyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye Ocak ayında depozito iade sistemini hayata geçirecek

Türkiye, sıfır atık girişiminde önemli bir kilometre taşı olarak 1 Ocak 2025’te kapsamlı bir depozito iade sistemini hayata geçirecek. Sistemde ülke genelinde 5 bin depozito iade makinesi bulunacak ve büfe, market ve marketlerde her su, soda, kola ve bira şişesi için 25 kuruş depozito toplanacak.

Ödemeler, Türkiye Emlak Katılım Bankası’nın kolaylaştırdığı ve vatandaşların birikmiş mevduatlarını alışverişte kullanmalarına olanak tanıyan e-cüzdan üzerinden yönetilecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Türkiye Çevre Kurumu (TUÇA) tarafından denetlenen Mevduat Yönetim Sistemi (DYS), geri dönüşüm çalışmalarını artırmayı amaçlıyor.

Başlangıçta 1 Ocak 2021 için planlanan lansman, çeşitli hazırlık zorlukları nedeniyle ertelendi.

DYS, 100 mililitreden 3 litreye kadar tek kullanımlık içecek ambalajlarını işleyecek.

Türkiye’de her yıl cam, plastik ve alüminyum ambalajlarda yaklaşık 20 milyar içecek tüketiliyor. Yetkililer bunları toplayarak 500 milyon avroluk bir ekonomik fayda öngörüyor.

Depozito iade sistemi il ve ilçelerde belediyeler, millet bahçeleri ve üniversitelere yönelik 5.000 noktaya entegre edilecek. Zincir marketler, alışveriş merkezleri, oteller, restoranlar ve kafeteryalara genişleme 2025 yılı boyunca devam edecek.

Yurt içinde üretilen mevduat iade makineleri, mevduatları doğrudan vatandaşların e-cüzdanlarına toplayacak.

Sistemin etkinliğini sağlamak amacıyla tek kullanımlık ambalajlarda, onları ayırt edecek şekilde DYS logosu yer alacak. Bu logolar, sahteciliği önlemek amacıyla yetkili üreticiler tarafından kontrol edilen, tekrarlanamayan özel mürekkeple basılmaktadır.

Firmalar bu gereksinimlere hızla uyum sağlıyor ve DYS logosunu taşıyan ürünler şimdiden raflarda yer alıyor. Şirketler bu depozitoları her ürün için ödeyecek ve satış yoluyla depozito ücreti tahsil edecek.

Tüketici katılımı sistem için çok önemlidir. Bu nedenle, üç yıl içinde ülke çapında 30.000 mevduat iade noktası kurulması planlanıyor.

Belirlenen 25 kuruş depozitoya rağmen Hürriyet gazetesine konuşan sektör temsilcileri, bu tutarın metal, cam ve plastik ambalaj maliyetlerine göre çok düşük olduğunu belirterek, bu tutarın 2021 yılında belirlenen 1 liranın üzerine çıkarılmasını savundu.

Bu tür ayarlamalar yapılmadığı takdirde sistemin mali kayıplarla ve düşük katılım oranlarıyla karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunurken, Almanya’da geri dönüşüm oranının yüzde 90’a yükseldiğine dikkat çekildi.

Depozito iade sisteminin uygulamaya konması Emine Erdoğan’ın öncülüğünü yaptığı Sıfır Atık Projesi’nin önemli bir bileşenidir. Bu girişim, yıllık 20 milyar paket iade hacminin oluşmasını, sera gazı emisyonlarının 37.000 ton azaltılmasını ve önemli miktarda enerji tasarrufu sağlanmasını öngörüyor.